Devlerin Ölümü

Senaryosunu Bilgesu Erenus’un yazdığı devlerin ölümü irfan Tözüm’ün yönetmenliği tarafından çekilmiş ve 1990 yılında vizyona girmiştir. Oyuncu kadrosuna baktığımızda usta oyuncu Tarık Akan ve Hümeyra’yı görüyoruz. Filmin konusu Cemal Süreyya’nın üç farklı hikayesini sinemaya uyarlamak isteyen Cemal’in gittiği bir müzikholde Ayışığı adındaki kadınla tanışması ve ardından gelişen olaylar.

Cemal Süreyya’nın üç öyküsü olan çilli, hanende melek ve yeni dünya kadının toplumdaki yerini ve erkekler tarafından ötekileştirilmesini konu alan eserlerdir.

Yönetmen Cemal bu öykülerden yola çıkarak eleştirisel bir film tasarlamayı ve böylece hassaskonulara dikkat çekilmesi gerektiğini düşünmektedir. Kadın, erkek tarafından şiddete maruz bırakılan, ötekileştirilen bir konumdadır. Cemal tüm dikkatini bu konulara odaklamış filmden başka bir şey düşünemez olmuştur.

Cemal’in arkadaşları ona doğum gününde cam bir fanus ve içinde bulunan üç tane balık hediye eder. Sabahattin Ali’nin bu üç hikâyesinde konu kadındır.  Çilli öyküsünde pavyonda çalışan bir kadın, hanende melek öyküsünde kasaba kahvesinde şarkı söyleyen bir kadın ve yeni dünya öyküsünde düğünlere katılan bir kadıın yaşadıkları anlatılır.

Cemal bu üç kadını fanusundaki üç balıkla özdeşleştirmiştir. Balıklarıyla gittiği bir müzikholde orada çalışan bir konsomatrisle tanışır. Adının Ayışığı olduğunu öğrendiği kadınla iletişim kurmaya çalışır. İkili arasında fanustaki balıkların ve öyküde geçen üç kadının hikâyesi konuşulmaya başlar. Yönetmen cemal bu sırada uykuya dalıp rüya görmeye başlar. Rüyasında Ayışığı üç farklı hikâyedeki üç farklı kadını canlandırmaktadır. Başarılı oyuncu Hümeyra üç farklı kadın rolünde toplumdaki kadının yerini betimlemeye çalışır.

Cemal’in rüyasında, Ayışığı aynı kadın olarak üç hikayede bulunur ve cemal bu üç hikayeyi zihninde kolaj yapmaya çalışır. Cemal uyandığında geçmişle gününü kıyaslamaya başlar. Yanında bulunan konsomatris Ayışığı, üç öyküdeki kadına benzer bir durumda yer almaktadır.

Cemal bu sahnede kendi düşünceleriyle izleyiciye mesaj vermeye başlar. Kadın özgür düşüncelerini ifade edemediği, kendi kaderine terkedildiğini, üretme ve yönetme yetkisinden mahrum bırakıldığı ve tüm bu acı gerçeklerin hiç bir zaman değişmediğini düşünür. Yönetmen Cemal’in yeni insana dönüş modelinin ipucunu arayarak çıktığı yolculuk 22. yüzyılda kadının erkeğe, erkeğin kadına olan bakış açısını sorgulamaya başladığımız sırada sona eriyor.