Tabu: Güney Denizinin Hikayesi (Tabu)

Özet

Tabu: A Story of the South Seas, bazen kısaca Tabu (okunuşu [ˈtapu]), F. W. Murnau tarafından yönetilen 1931 yapımı bir Amerikan sessiz filmidir. Bir belgesel kurgu olan film iki bölüme ayrılmıştır: “Cennet” adlı ilk bölümde, iki sevgilinin Güney Denizi’ndeki bir adada, kızın tanrılara kutsal hizmetçi olarak seçilmesiyle adadan kaçmak zorunda kalana kadar yaşadıkları anlatılır. “Kayıp Cennet” adlı ikinci bölümde ise çiftin sömürgeleştirilmiş bir adadaki yaşamları ve Batı medeniyetine nasıl uyum sağladıkları ve bu medeniyet tarafından nasıl sömürüldükleri anlatılmaktadır. Başlık, İngilizce “tabu” kelimesinin türetildiği Polinezya tapu (1943’ten önce Tonganca’da tabu olarak yazılıyordu) kavramından geliyor.

Hikaye Robert J. Flaherty ve Murnau tarafından yazıldı; açılış sahnesi dışında filmin yönetmenliğini sadece Murnau üstlendi. Bu onun son filmi oldu; filmin New York’taki galasından bir hafta önce, 11 Mart 1931’de geçirdiği bir otomobil kazasının ardından hastanede öldü.

Görüntü yönetmeni Floyd Crosby bu çalışmasıyla En İyi Sinematografi dalında Akademi Ödülü kazandı. Tabu: A Story of the South Seas 1994 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından “kültürel, tarihi ya da estetik açıdan önemli” olduğu gerekçesiyle Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Film Sicili’ne kaydedilmek üzere seçildi.

Konu

Tabu, tüm sessiz film yönetmenleri arasında belki de en büyüğü olan F.W. Murnau’nun son filmidir. Murnau’nun büyüklüğü stüdyo hilelerindeki başarısının yanı sıra Tabudaki gibi belgesel doğalcılığından kaynaklanıyordu. Bu çok yönlülük Almanya’da ve ABD’de çektiği filmler arasında köprü kurar. Doğal mekanlarda çekilen ve kesinlikle ne Almanca ne de İngilizce konuşulan Tabu, bu iki yeteneğin farklı yüzlerini sergiler. “Cennet” ve “Kayıp Cennet” şeklinde adlandırılan iki “bölüm”den oluşan basit senaryo, erotik bir aşk hikayesini konu alır. Genç bir kadın, köyün yaşlısı (Murnau’nun en ürkütücü kıyamet habercilerinden biridir) tarafından yeni ölen kutsal bakirenin yerine geçmek üzere seçilince cinsel tabu haline gelir. “Uygarlığın” (özellikle de paranın) ada sakinlerinin masum hazcılığı üzerindeki yozlaştırıcı gücü de yan tema olarak işlenir.

Yaşlı elçi Hitu, Güney Pasifik’te küçük bir ada olan Bora Bora adasına önemli bir görev için Batı yelkenli gemisiyle gelir. Fanuma’nın şefinden Bora Bora’nın şefine bir mesaj götürmektedir: Tanrıları için kutsal olan bir bakire ölmüştür ve Reri’ye asil kanı ve erdemi nedeniyle onun yerine geçme onuru verilmiştir. Bu noktadan sonra Reri tabudur: ölüm cezasına çarptırılması halinde “erkek ona dokunmamalı ya da ona arzu dolu bakışlar atmamalıdır”. Bu, birbirlerini seven Reri ve genç adam Matahi için acı bir haberdir. Matahi buna dayanamaz. O gece Reri’yi gizlice gemiden indirir ve çift bir kanoyla adadan kaçar.

Sonunda, yarı ölü halde bir Fransız kolonisine ulaşırlar. Çabucak iyileşirler ve Matahi topluluğun en başarılı inci dalgıcı olur. Birlikte kurdukları yeni hayattan mutludurlar. Ancak Matahi para kavramına yabancıdır, bu yüzden bir kutlama sırasında herkese içki ısmarlamak için imzaladığı faturaları anlamaz.

Cast

Filmin başında yer alan bir ara başlığa göre, “bu filmde yalnızca Güney Denizi adalarında doğmuş yerli halk ile birkaç melez ve Çinli yer almaktadır”.

Matahi Çocuk rolünde
Anne Chevalier Kız rolünde (Reri rolünde)
Bill Bambridge, Polis Memuru (Jean rolünde)
Yaşlı Savaşçı olarak Hitu